Jak przygotować ziemię liściową?

Ziemia liściowa to cenny materiał, który można wykorzystać w ogrodzie na wiele sposobów – do poprawy struktury gleby, w kompostowaniu, a także jako podłoże do roślin kwasolubnych. To organiczny humus, który powstaje w wyniku rozkładu opadłych liści. Wykorzystywanie ziemi liściowej w ogrodzie to jeden z najprostszych i najbardziej naturalnych sposobów poprawy jakości gleby.

Ziemia liściowa to rodzaj humusu powstałego na skutek naturalnego rozkładu liści i innych materiałów roślinnych. W skład takiej ziemi wchodzą nie tylko liście, ale także drobne gałązki, igły, kora oraz inne organiczne resztki roślinne. Ziemia ta jest bardzo wartościowa, jednak bardziej uboga składniki odżywcze niż ta powstała z tradycyjnego kompostu. Ma lekką i pulchną strukturę, ma dużą pojemność wodną oraz obojętny lub lekko kwaśny odczyn.

 

 

Jak zrobić ziemię liściową – krok po kroku

Krok 1: Zbieramy liście

Jakie liście warto zbierać?

Do produkcji ziemi liściowej najlepiej nadają się liście drzew i krzewów liściastych, które są miękkie takich gatunków drzew jak klon, lipa, jesion, wierzba, drzewa owocowe (bez gruszy). Im są drobniejsze, tym szybciej ulegną rozkładowi.

 

 

Tych liści nie poleca się kompostować

Unikamy zbierania liści roślin iglastych (np. sosny, świerka), ponieważ ich igły rozkładają się dłużej i gleba będzie bardziej kwaśna, co może nie sprzyjać większości roślin. Nie poleca się także zbierania liści twardych, bogatych w garbniki i związki fenolowe. Do nich zaliczamy liście orzecha włoskiego, dębu, gruszy czy olchy. Te powinny być kompostowane oddzielnie. Ze względu na masowe występowanie szkodnika szrotówka kasztanowcowiaczka, nie poleca się także kompostowania liści kasztanowca.

Warto pamiętać, by nie dodawać do kompostu liści z chorych roślin, ponieważ mogą one przenosić patogeny, które zaszkodzą innym roślinom w ogrodzie

Najlepszy czas na przygotowanie ziemi liściowej

Liście najlepiej zbierać w okresie jesieni, gdy spadają na ziemię. Liście powinny być mokre, dlatego robimy to po deszczu lub gdy jest silna rosa. Pamiętaj, by nie zbierać liści z terenów, które mogą być zanieczyszczone chemikaliami, takimi jak wzdłuż ruchliwych dróg.

 

 

Krok 2: Rozdrobnij liście

Jeśli masz w ogrodzie kosiarkę z funkcją mulczowania, świetnie nadaje się do rozdrabniania liści. Drobniejsze kawałki liści rozkładają się szybciej, co pozwala na uzyskanie ziemi liściowej w krótszym czasie. Jeśli nie masz kosiarki, możesz spróbować zgnieść liście ręcznie lub odkurzacza do liści z funkcją rozdrabniania.

Rozdrobnione liście przyspieszają proces rozkładu, a także zmieniają się w bardziej jednolitą masę, którą łatwiej będzie używać w ogrodzie.

Krok 3: Przygotuj odpowiednie miejsce

Ziemię liściową można przygotować na dwa główne sposoby: kompostując liście lub rozkładając je na specjalnie przygotowanej pryzmie. Możesz zrobić to na otwartym terenie lub w zamkniętym pojemniku, np. w kompostowniku.

Pryzma na ziemi: wybierz zacienione miejsce w ogrodzie, gdzie liście będą miały czas na rozkład. Możesz na nie położyć folię lub siatkę, aby zapobiec utracie wilgoci.
Kompostownik: jeśli masz kompostownik, to idealne miejsce do przechowywania liści. Kompostowanie będzie szybsze, gdy do liści dodasz niewielką ilość nawozu azotowego lub innych materiałów organicznych, które przyspieszą proces rozkładu.
Kompostowanie w workach: zagrabione, mokre liście możesz wsypać do worka (najlepiej czarnego). Następnie zwiąż go i ponakłuwaj, aby podczas deszczu woda mogła dostać się do środka – w ten sposób liście szybciej ulegną rozkładowi.

Krok 4: Kompostowanie

Jeśli zdecydujesz się na kompostowanie liści, proces ten może trwać od kilku miesięcy do roku, w zależności od warunków atmosferycznych i sposobu pielęgnacji kompostu. Idealna temperatura do kompostowania liści to około 40-60°C. W trakcie rozkładu warto od czasu do czasu przekopywać kompost, aby poprawić jego cyrkulację powietrza i przyspieszyć proces.

Pamiętaj, że kompostowanie będzie efektywne, jeśli liście będą dobrze wilgotne, ale nie mokre. Jeśli proces kompostowania wydaje się spowolniony, możesz dodać do masy trochę nawozu azotowego (np. obornika lub nawozów roślinnych), aby przyspieszyć rozkład.

Krok 5: Przechowywanie i gotowość ziemi liściowej

Po kilku miesiącach kompostowania liście zamienią się w ciemnobrązowy, wilgotny humus – to właśnie jest gotowa ziemia liściowa. Przechowuj ją w suchym miejscu, w pojemnikach lub workach, aby nie utraciła wilgoci. Warto także przechowywać ziemię liściową w zacienionych miejscach, by uniknąć jej nadmiernego wysuszenia.

Ziemia liściowa powinna być używana w ciągu jednego lub dwóch lat od jej uzyskania, by zachować jak największą wartość odżywczą i strukturalną.

Jak wykorzystać ziemię liściową w ogrodzie?

Ziemia liściowa może być wykorzystana na kilka sposobów:

Poprawa struktury gleby – ziemia liściowa jest znakomitym dodatkiem do ciężkich, gliniastych gleb, które mają tendencję do tworzenia twardej skorupy. Dzięki swojej lekkiej strukturze, ziemia liściowa poprawia przepuszczalność gleby, ułatwiając korzeniom roślin dostęp do powietrza i wody. Możesz dodać ją do gleby w ogrodzie, aby poprawić jej strukturę, szczególnie w miejscach, gdzie gleba jest zbyt zbita.

Mulczowanie – ziemia liściowa jest doskonałym materiałem do mulczowania roślin. Nałożenie cienkiej warstwy ziemi liściowej na powierzchni gleby pomaga w utrzymaniu wilgoci, tłumi wzrost chwastów i dostarcza składników odżywczych stopniowo, w miarę rozkładu materiału organicznego.

Podłoże do sadzenia – ziemia liściowa jest idealna jako składnik mieszanki ziemi do roślin doniczkowych. Możesz ją wymieszać z innymi materiałami, takimi jak torf, piasek czy kompost, tworząc lekko kwaśne i dobrze przepuszczalne podłoże, które wspiera zdrowy rozwój roślin.

 

Ziemia liściowa to jeden z najprostszych, ale zarazem najskuteczniejszych sposobów na poprawę jakości gleby, obniżenie kosztów nawożenia oraz dbanie o środowisko. Przy odrobinie zaangażowania, każdy ogrodnik może ją przygotować.

Tekst: M. Ćwikła