Rośliny o atrakcyjnych owocach

Ogród musi być atrakcyjny przez cały rok. Dlatego nie może w nim zabraknąć również roślin o atrakcyjnych owocach, które pozostaną na roślinach również zimą. Na gołych gałązkach będą się pyszniły niczym strojna biżuteria.

Zimą zwracamy uwagę na ciekawy pokrój roślin, atrakcyjne kompozycje roślin iglastych, ale przede wszystkim wzrok przykuwają jaskrawe owoce, najczęściej te w kolorze czerwonym. Nic dziwnego, o tej porze roku, w ogrodzie dominują dość przygaszone kolory. Pozostające na gałązkach owoce to również wspaniały przysmak dla ptaków.

Kalina

Jest dość wysokim krzewem, dorastającym do ok. 4 m. Ma ładne, soczyście zielone liście, które jesienią przebarwiają się na atrakcyjny szkarłatnopurpurowy kolor, natomiast w maju krzew pokrywa się pięknymi, białymi kwiatostanami, które utrzymują się do lipca. Najbardziej okazałe, w kształcie kul, ma kalina koralowa odm. ‘Roseum’. Jesienią pojawiają się kuliste, szkarłatnoczerwone owoce, które pozostają na gałązkach do zimy. Zawierają witaminę C, kwas foliowy, karoten oraz cukry, pektyny i garbniki. Owoce zawierają także trujące saponiny, dlatego w celach leczniczych czy kulinarnych najlepiej zbierać je po pierwszych przymrozkach bądź poddać je wysokiej temperaturze. Przetwory z owoców można stosować przy przeziębieniach, skurczach jelit, krwawieniach, to również dobry środek wzmacniający mięsień sercowy. Jej prozdrowotne właściwości znane były już w starożytności.

A co z wymaganiami? Nie jest wybredną rośliną. Co prawda lubi świeżą, wilgotną i żyzną glebę, ale również znosi te słabsze i piaszczyste. Jest tolerancyjna pod względem nasłonecznienia, w naszych warunkach klimatycznych raczej nie przemarza. Nie powinna być przycinana, ponieważ pąki kwiatowe znajdują się na końcach pędów i ich skrócenie pozbawi kalinę kwitnienia. Można ewentualnie przerzedzić roślinę co ok. 4-5 lat oraz usuwać martwe lub nieforemne pędy.

 

 

Berberys

Berberysy dorastają do ok. 1,5 m. Zazwyczaj sadzi się je w większych grupach lub w kompozycji z innymi roślinami. Wtedy prezentują się najefektowniej. Jesienią ich liście ślicznie przebarwiają się – od żółtego do szkarłatnego koloru, natomiast owoce, w postaci podłużnych, zazwyczaj czerwonych jagód pozostają na krzewach niemal przez całą zimę, chyba, że wcześniej zjedzą je ptaszki. Owoce zawierają witaminę C, E, karotenoidy, pektyny i sole mineralne, a także rutynę i eskulinę, dlatego po ususzeniu można je wykorzystywać jako dodatek do herbaty. Podnoszą ogólną odporność organizmu, zwłaszcza w stanach gorączkowych, w zakażeniach bakteryjnych, w stanach zapalnych błon śluzowych, a także dla zwiększenia szczelności naczyń włosowatych. Nic dziwnego, że berberys był wykorzystywany do celów leczniczych już w starożytnej Babilonii i Indiach.

Bardzo ładne są odmiany o purpurowych listkach czy złotych, ale preferują nasłonecznione stanowiska. Berberys nie jest wybredny. Preferuje kwaśną glebę, ale można go sadzić również na słabszej ziemi. Dobrze znosi niskie temperatury i okresową suszę. Świetnie znosi dość silne cięcie.

 

 

Irga

W naszych ogrodach najczęściej pojawiają się niskie gatunki irgi, które świetnie okrywają ziemię jak np. irga Dammera, pozioma czy drobnolistna. Wszystkie mają drobne, ciemnozielone i błyszczące liście, które w zależności o gatunku, na zimę opadają lub pozostają na gałązkach. Kwiaty mają niepozorne, natomiast główną dekoracją krzewów są drobne, czerwone owoce, które bardzo długo utrzymują się na roślinie.

Irgi w zasadzie tolerują każdą glebę i są wytrzymałe na mróz, ale zdarza się, że krzewy o zimozielonych liściach gubią większą ich część podczas surowych zim. Większość gatunków rośnie w lekkim półcieniu, ale obficiej kwitnie i owocuje w pełnym słońcu. Irgi nie lubią cięcia.

 

 

Dzika róża

Nie kwitnie tak obficie jak gatunki ogrodowe, ani nie ma aż tak dużych, pięknych kwiatów, ale ma swój urok i wdzięk oraz bardzo małe wymagania siedliskowe. Dorasta do ok. 3 m wysokości, a jej gałązki są łukowato wygięte ku ziemi. Kwiaty ma pojedyncze lub zebrane w kwiatostany. Wydłużone, purpurowoczerwone owoce pojawiają się jesienią i pozostają na roślinie przez całą zimę. Owoce zawierają ogromną ilość witaminy C, A, B1, B2, E, K, kwas foliowy, garbniki, karotenoidy, olejki eteryczne, kwasy organiczne, cukry i pektyny. Już 1-3 owoce w zupełności wystarczą do pokrycia dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Róża jest stosowana jako środek wzmacniający, ale także pomocniczo przy schorzeniach wątroby, nerek przewodu pokarmowego i zwyrodnienia stawów. Nic dziwnego, że przepadają za nimi ptaki.

 

 

Ostrokrzew

Ma bardzo ładne, ale kłujące ciemnemnozielone i błyszczące liście, które nie opadają na zimę. Kwiaty zakwitają w maju i czerwcu na starych pędach, natomiast jesienią pojawiają się niewielkie, czerwone owoce, które pozostają na gałązkach do wiosny. Wyglądają pięknie na tle skórzastych, ciemnych liści, jak przygotowana ręką natury odświętna zimowa dekoracja ogrodu, ale są trujące! Nie wolno ich próbować.

Ostrokrzew preferuje miejsce w półcieniu i osłonięte od wiatrów. Wymaga gleby wilgotnej, lekkiej i przepuszczalnej. Dość dobrze znosi niskie temperatury, ale przed nadejściem chłodów roślinę można przykryć warstwą torfu, kory lub suchymi gałązkami i liśćmi. Czasem część nadziemna przemarza, ale po przycięciu zazwyczaj odbija u podstawy.

 

Tekst M. Ćwikła, zdjęcia M. Ćwikła, Jadar