Dobre oświetlenie w domu – dlaczego jest takie ważne?
Jak prawidłowo dobrać oświetlenie i odpowiednio je rozmieścić, aby służyło zarówno do pracy jak i wypoczynku oraz nie niszczyło wzroku? Dobre oświetlenie w domu to rzecz priorytetowa.
Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że w 2050 roku co druga osoba będzie krótkowzroczna. Choć wzrok jest dla nas bardzo ważny, tylko jedna trzecia (33 proc.) z nas dba o oczy i regularnie je bada. W skali globalnej ponad połowa (58 proc.) użytkowników spędza więcej niż osiem godzin dziennie w sztucznym świetle. Szczególnie narażeni na problemy ze wzrokiem są ludzie młodzi, aż 67 proc. osób w wieku 18-24 lat spędza osiem lub więcej godzin dziennie przy nienaturalnych źródłach światła. To tylko niektóre z faktów, które wynikają z badania przeprowadzonego przez YouGov wykonanego na zlecenie Signify*. Obecnie, gdy nawet lekcje prowadzone są online, ciężko jest zrezygnować z ekranu. Warto jednak zwrócić uwagę, jak duży wpływ na komfort widzenia ma dobre oświetlenie w domu.
Jak wybrać odpowiednie oświetlenie
Bogdan Ślęk, ekspert Signify
“Oświetlenie, którego używamy na co dzień może mieć znaczący wpływ na jakość naszego życia. Decydując się na jego zakup, powinniśmy inwestować w rozwiązania sprawdzonych producentów, zwłaszcza, gdy weźmiemy pod uwagę ile czasu dziennie spędzamy w sztucznym świetle. Szukając odpowiedniego dla nas rozwiązania, powinniśmy skupić się, między innymi, na parametrach takich jak ilość emitowanego światła czy jego temperatura barwowa. Dobranie odpowiedniej ilości światła nie powinno stanowić większego problemu – wystarczy zwrócić uwagę na Lumeny czyli strumień świetlny, i tak np. LED-owy zamiennik tradycyjnej żarówki o mocy 60W powinien emitować strumień świetlny o wartości 806 lm (lumenów), a LED-wy zamiennik 75 W żarówki – 1 055 lm ( 100W – 1521 lm).
Drugim istotnym parametrem jest także, wyrażana w Kelwinach, temperatura barwowa. Jest to parametr określający barwę światła i niejako decyduje o komforcie jego użytkowania. Dobre oświetlenie w domu powinno być odpowiednio dobrane do naszych potrzeb oraz aktywności, a także do pomieszczenia, w którym ma być stosowane. Jeśli zależy nam na odpoczynku, powinniśmy zdecydować się na światło o barwie ciepłej (o temperaturze barwowej poniżej 3 300 K). Łagodna, ciepła barwa powinna nie nadwyrężać zmęczonych oczu i pomóc nam w zrelaksowaniu się po dniu pełnym wyzwań. Jeśli jednak zależy nam, na przykład, na zwiększeniu koncentracji najlepiej sprawdzi się w tym celu światło chłodne (o temperaturze barwowej powyżej 5 000 K). Jasna biała, barwa działa trochę jak poranna kawa i możemy mieć być pewni, że będzie prawdziwym zastrzykiem energii, który da nam siłę do dalszego działania.”
Wpływ oświetlenia na zdrowie
Jakość i rodzaj światła wpływa również na nasze samopoczucie, a także na efektywność i koncentrację. Odpowiednie natężenie światła w ciągu dnia i jego barwa symulująca światło dzienne, może mieć pozytywny wpływ na nasz zegar biologiczny. Z kolei złe natężenie światła czy migoczące prowadzi do zmęczenia wzroku, gorszego samopoczucia, zmęczenia, problemów z koncentracją.
Grzegorz Goworek, współwłaściciel pracowni Studio Organic
"Sztuczne światło, z którego w naszym klimacie korzystamy często, musi być właściwie dobrane, aby nie wpływać negatywnie na nasze samopoczucie. Zbyt duże natężenie światła może zaburzyć rytm dobowy, uszkadzać wzrok i powodować migreny."
Dobre oświetlenie w domu służące do pracy
Niezwykle ważne jest oświetlenie, jakie służy nam podczas pracy i nauki zdalnej. Musi być jasne i o chłodnej barwie – takie będzie podnosiło poziom koncentracji. Do pracy przy biurku należy używać lampek, najlepiej o ruchomym ramieniu, aby snop światła można było nakierować na wybrane miejsce. Jeżeli pracujemy w godzinach wieczornych, oprócz lampki, w pomieszczeniu powinno być zapalone również inne źródło światła. Do czytania także należy używać dobrego, jasnego oświetlenia punktowego.
Prawidłowe oświetlenie dla dzieci
Bogdan Ślęk, ekspert Signify
W przypadku oświetlenia, z którego korzystają dzieci, dobry wybór staje się jeszcze bardziej istotny, gdy weźmiemy pod uwagę, że gałka oczna dziecka cały czas się rozwija. Oprócz czynników genetycznych, brak przebywania w naturalnym oświetleniu jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na rozwój krótkowzroczności u dzieci. Według WHO do 2050 roku ponad połowa populacji będzie cierpiała na tą chorobę. Na czynniki genetyczne nie mamy wpływu, jednak możemy zadbać o odpowiednie i dobre oświetlenie w domu - zmienną temperaturę barwową i ilość światła dopasowaną do pory dnia jak również i aktywności dziecka. Chłodne białe światło świetnie podnosi poziom koncentracji np. podczas sprawdzianów czy nauki, ciepłe światło natomiast relaksuje i sprawia, że dzieci mogą odpocząć i np. przygotować się do snu.
Prawidłowe oświetlenie w kuchni
Projektując oświetlenie w kuchni, należy kierować się zasadami ergonomii. Musi być w niej wygodnie, funkcjonalnie i bezpiecznie. Dlatego oprócz oświetlenia centralnego lub punktowego sufitowego, koniecznie muszą się znaleźć dodatkowe źródła światła, które ułatwią pracę. Koniecznie należy zadbać o odpowiednie oświetlenie blatów roboczych. Tu możemy zainstalować oświetlenie punktowe lub liniowe. To samo dotyczy wyspy, która ma służyć do przyrządzania posiłków bądź ich spożywania. W takim miejscu idealnie sprawdzą się lampy wiszące, które jednocześnie będą wyglądały efektownie.
Łazienka dobrze oświetlona
Aby zapewnić zdrowe i dobre oświetlenie w domu, szczególną uwagę należy zwrócić na światło w łazience. Przede wszystkim musi być w niej bezpiecznie oraz funkcjonalnie. Tak jak w kuchni, oprócz oświetlenia sufitowego, powinny znaleźć się w niej dodatkowe źródła, by całe pomieszczenie oraz każda z jego stref były dobrze oświetlone. Bardzo ważne jest zamontowanie dobrego oświetlenia przy lustrze. Światło powinno padać na twarz osoby stojącej przed nim, ale jej nie razić.
Do oświetlenia kabiny prysznicowej czy wanny wystarczy łagodne oświetlenie miejscowe, aby zapewnić bezpieczeństwo kąpieli.
Stół w centrum uwagi
Przy nim biesiadujemy, przyjmujemy gości. Wszystko, co się na nim znajdzie, powinno być dobrze oświetlone. Każda potrawa, piękna zastawa, dekoracje, zarówno ze względu bezpieczeństwa jak i walorów estetycznych, muszą być widoczne. Lampę wieszamy centralnie nad stołem. To również wspaniałe miejsce do jej wyeksponowania. Dlatego warto zainwestować w efektowny egzemplarz.
Światło w roli kreatora
Za pomocą oświetlenia możemy uzyskać różnorodne efekty wizualne. Umiejętnie dobrane dobre oświetlenie w domu, może optycznie powiększyć, podwyższyć lub obniżyć pomieszczenie. Dzięki niemu w łatwy sposób można wyeksponować detale lub ukryć mało atrakcyjne miejsca.
Aga Kobus, współwłaścicielka pracowni Studio Organic
"Światło ma dla nas wyjątkowe znaczenie. Z uwagą dobieramy parametry fotometryczne oświetlenia, by właściwie odzwierciedlić kolory, wydobyć niuanse, tchnąć w przestrzeń życie - zamiast jedynie ją doświetlać."
Element dekoracyjny
Ważną zaletą źródeł światła jest także ich funkcja dekoracyjna. Efektowna lampa jest jak biżuteria – przykuwa uwagę i tworzy piękny element uzupełniający aranżację pomieszczenia.
Mistrzem nietuzinkowych projektów jest Stefano Giovannoni. Stojąca lampa Scottie widoczna na zdjęciu poniżej świetnie zaprezentuje się nie tylko w pokoju dziecięcym. Sterowana jest zdalnie, a wykonana z polietylenu.
Tekst M. Ćwikła, zdjęcia serwisy prasowe firm
* Informacje pochodzą z badania przeprowadzonego przez YouGov w Polsce, Czechach, Szwecji, Chinach, Niemczech, Hiszpanii, Francji, Indonezji, Tajlandii, Turcji i Stanach Zjednoczonych na zlecenie Signify, lipiec 2017 r.