Dlaczego warto angażować dzieci w ogrodnictwo?

Skok cywilizacyjny, a co za tym idzie, postępująca cyfryzacja i rozwój nowych technologii, diametralnie zmienia nasze przyzwyczajenia oraz sposób spędzania czasu. Coraz częściej wolne chwile poświęcamy na korzystanie z gier komputerowych, przeglądanie internetu czy innych form rozrywki cyfrowej, rezygnując z aktywności na świeżym powietrzu. Zmiany te nie pozostają bez wpływu na nasze zdrowie – szczególnie niepokojące są ich konsekwencje dla najmłodszych.

Dzieci, które coraz więcej czasu spędzają w świecie wirtualnym, mają mniej okazji do rozwoju psychoruchowego i budowania naturalnych więzi społecznych, co może prowadzić do wzrostu problemów natury psychicznej i emocjonalnej. W obliczu tych wyzwań jednym z rozwiązań może być powrót do korzeni – dosłownie i w przenośni. Uprawa roślin, choć mogłoby się wydawać prostą aktywnością, niesie za sobą ogromny potencjał terapeutyczny i edukacyjny¹. Jak pokazują przeprowadzone na Uniwersytecie w Montpellier badania², dzieci mające kontakt z przyrodą w szkołach są bardziej skoncentrowane, spokojniejsze i wyraźnie mocniej zainteresowane nauką.

Dlatego warto angażować dzieci w ogrodnictwo – spędzanie czasu w ten sposób stanowi efektywny rodzaj wsparcia ich zdrowia psychicznego, emocjonalnego i fizycznego. 

 

 

Potencjał terapeutyczny

Kontakt z naturą ma ogromny potencjał terapeutyczny. Badania³ pokazują, że regularny kontakt z roślinami i zielenią zmniejsza poziom stresu oraz lęku, a także poprawia jakość snu u dzieci. Jednym z najważniejszych mechanizmów działania jest redukcja poziomu kortyzolu – hormonu stresu, który w nadmiarze może prowadzić do przewlekłego zmęczenia i problemów emocjonalnych.

— Ogrodnictwo pozwala dzieciom doświadczać złagodzenia napięcia poprzez aktywność fizyczną, która w naturalny sposób reguluje układ nerwowy. Regularny kontakt z naturą zwiększa ich zdolność koncentracji oraz wspiera rozwój umiejętności interpersonalnych, a efekty własnej pracy wzmacniają poczucie sprawczości i wartości — wyjaśnia Aneta Powązka, dyrektor marketingu i e-commerce przedsiębiorstwa W.Legutko.

 

 

Ogród w szkole – korzyści

Dzieci poprzez ogrodnictwo zdobywają nie tylko wiedzę teoretyczną, ale również praktyczne umiejętności przydatne w życiu codziennym. Mogą planować, jak rozmieścić uprawy, dowiadują się o cyklach życia roślin oraz zdobywają świadomość ekologiczną.

 

– Edukacja przez doświadczenie jest znacznie bardziej efektywna niż wiedza teoretyczna. Badania pokazują, że dzieci, które zdobywają wiedzę w praktyce, lepiej ją przyswajają i dłużej pamiętają. Zatem ogrody szkolne i zajęcia z ogrodnictwa stanowią doskonałą okazję do rozwijania wiedzy o świecie, a także kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych. Samodzielna uprawa warzyw czy ziół sprawia, że dzieci chętniej sięgają po zdrowe produkty, które same uprawiały. Wiemy, że budowanie świadomości żywieniowej od najmłodszych lat ma fundamentalne znaczenie dla naszego zdrowia także w dorosłym życiu. Dlatego, wraz z ekspertami z projektu Poruszamy Polskę!, rozpoczęliśmy cykl warsztatów dla uczniów polskich szkół, w ramach których wraz z dziećmi wysiewamy zioła i mikrolistki, które ci mogą zabrać ze sobą do domu i wykorzystać do przygotowania zdrowego posiłku. Łączenie teorii z praktyką pozwala dzieciom nie tylko zrozumieć, skąd pochodzi jedzenie, ale również docenić wartość zdrowych produktów w diecie. Dotychczas odwiedziliśmy już trzy placówki: W Iłowie, Jaktorowie i Gdyni, w których spotkaliśmy się łącznie z tysiącem dzieci, które wzięły udział w warsztatach. Wprowadzenie takich programów do szkół to inwestycja w zdrową przyszłość kolejnych pokoleń – podkreśla Aneta Powązka, dyrektor marketingu i e-commerce przedsiębiorstwa W.Legutko, partnera akcji Poruszamy Polskę!

Zdrowe nawyki żywieniowe kształtowane w dzieciństwie stanowią klucz do zapobiegania wielu chorobom cywilizacyjnym, takim jak otyłość, cukrzyca typu 2 czy choroby serca. Dlatego programy edukacji żywieniowej powinny stać się standardem w każdej szkole.

 

 

Angażowanie dzieci w ogrodnictwo to inwestycja w ich zdrowie psychiczne, rozwój emocjonalny oraz świadomość żywieniową. Zarówno domowe uprawy, jak i szkolne ogródki są narzędziem wspierającym rozwój odpowiedzialności, empatii oraz umiejętności współpracy. W świecie, w którym dzieci coraz bardziej oddalają się od natury, ogrodnictwo jest nie tylko sposobem na relaks i zabawę, ale także środkiem budowania trwałej więzi z otaczającym nas światem.

1 World Health Organization. (2016). Urban green spaces and health: A review of evidence. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.

2 Cosquer, Alix; Gimenez, Olivier; Gregoire, Arnaud; Girard, Vincent; Noell, Thierry; and Wasella, Tatiana (2025) “The Ecoformative and Transformative Issues of Nature in the Schoolyard: An Exploration of the Relationship Between Everyday Experiences of Nature and Well-being at School,” Cities and the Environment (CATE): Vol. 17: Iss. 2, Article 8.

3 Vijayakumar, S., Srivastava, P. (2025). Ecosystems and Human Health: The Impact of Nature-Based Interventions. In: Singh, P., Srivastava, P., Sorokin, A. (eds) Nature-Based Solutions in Achieving Sustainable Development Goals. Springer, Cham.

Źródło: W.Legutko